شرکت یا مؤسسه خصوصی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالاها و خدمات) در حوزه فناوری های برتر نسبت به تراز متوسط فناوری های موجود در کشور و با ارزش افزوده بالا و براساس معیارهای مورد نظر این آیین نامه به تأیید کارگروه میرسد.
انواع شرکتهای دانش بنیان:
الف) نوپا
ب) نوآور
ج) فناور
شرکت های دانش بنیان نوپا:
شرکت های فعال در حوزه تحقیق، طراحی و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا نکرده اند و درآمد عملیاتی شرکت در آخرین اظهار نامه مالیاتی شرکت کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد. همچنین شرکت برنامه رشد خود را ارائه نموده و در فرآیند ارزیابی به تایید دبیرخانه تخصصی ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت های متقاضی دانش بنیان برساند.
مدت تاییدیه شرکت های دانش بنیان نوپا:
شرکت های نوبا پس از گذشت حداکثر ۵ سال از زمان دریافت تاییدیه نویا باید معیارهای “شرکت های دانش بنیان نوآور” یا “شرکت های دانش بنیان فناور” را کسب نمایند. در صورت عدم کسب این معیارها، شرکت از فهرست شرکتهای دانش بنیان خارج می شود.
بنا بر تشخیص دبیرخانه کارگروه دایمی شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان این مدت زمان ، صرفاً تا ۵ سال دیگر و به صورت سالانه براساس ارزیابی برنامه رشد شرکت قابل تمدید خواهد بود.
شرکت های دانش بنیان نوآور:
شرکت های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه و نوآورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده اند. درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از ۵۰ میلیارد ریال باشد شرکت دانش بنیان باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را به صورت سالانه به تایید دبیرخانه تخصصی ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت های متقاضی دانش بنیان برساند. سهم فروش کالاها/ خدمات دانش بنیان شرکت از فروش کل شرکت کمتر از ۵۰ درصد باشد.
شرکت های دانش بنیان فناور:
شرکت های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده اند درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از ۵۰ میلیارد ریال باشد. شرکت باید حداقل ۱۰ نفر نیروی بیمه شده تمام وقت داشته باشد. سهم فروش کالاها/خدمات دانش بنیان شرکت از فروش کل حداقل ۵۰ درصد باشد شرکت باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را به صورت سالانه به تایید دبیرخانه تخصصی ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت های متقاضی دانش بنیان برساند.
مدت تاییدیه شرکت های دانش بنیان نوآور و فناور:
ارزیابی “شرکت های دانش بنیان نوآور” یا “شرکت های دانش بنیان فناور” برای استفاده از مزایای قانون، به صورت دوره ای و هر سه سال یکبار است و در صورت عدم احراز شرایط درج شده، آن شرکت از فهرست شرکت های دانش بنیان خارج خواهند شد.
نحوه برخورداری از معافیت مالیاتی شرکت های دانش بنیان:
طبق ماده ۳ قانون حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات این نوع شرکت ها از معافیت از پرداخت مالیات، عوارض حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی به مدت پانزده سال برخوردار هستند.
نکته ۱: لازم به ذکر است شرکتهای دانش بنیان مشمول نرخ صفر مالیاتی هستن و طبق ماده ۱۴۶ مکرر ق م م ارائه اظهارنامه مالیاتی دفاتر و یا اسناد و مدارک جهت برخورداری از نرخ صفر مالیاتی الزامی است.
نکته ۲: در این شرکت ها از مورخ ۱۴۰۲٫۱۰٫۰۱ ارسال صورتحساب های فروش در سامانه مودیان طبق مفاد ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی جهت برخورداری از نرخ صفر مالیاتی الزامی می باشد.
نکته ۳: شرکت های دانش بنیان نوپا برای فروش محصولات دانش بنیان خود تا سقف حدنصاب درآمد این نوع شرکت ها در آیین نامه از مالیات موضوع ماده (۱۰۵) قانون مالیات های مستقیم معاف هستند.
نکته ۴: شرکت های دانش بنیان نوآور و فناور برای محصولات دانش بنیان مطابق مصوبه شماره ۱۴۰۱ ش ۲۰۱ مورخ ۱۴۰۱٫۱۰٫۲۰ شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان معافیت از مالیات متعلق به درآمد مشمول مالیات شرکت های دانش بنیان ناشی از قراردادها و فعالیت های تحقیق و توسعه تجاری سازی و تولید محصولات و خدمات دانش بنیان موضوع ماده ۳ قانون دانش بنیان تا مبلغ ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال صد میلیارد ریال براساس مصادیق اعلامی توسط کارگروه قابل اعطا میباشد.
واحدهای مستقر در پارک های علم و فناوری:
واحدهای پژوهشی فناوری و مهندسی و همچنین هسته های فناوری فاقد شخصیت حقوقی هستند که در چارچوب ضوابط مربوط در پارک و یا مراکز وابسته پذیرفته و استقرار یافته اند و هویت حقوقی مستقل از پارک دارند. واحد های فناور با توجه به اساسنامه و یا سایر اسناد قانونی خود در زمینه کسب و کار با محوریت یک ایده نو و یا مستخرج از تحقیقات کاربردی و توسعه ای طراحی مهندسی مهندسی معکوس انتقال و مدیریت فناوری و یا ارایه خدمات تخصصی کسب و کار به منظور تجاری سازی نتایج تحقیقات فعالیت می کنند.
نحوه برخورداری از معافیت مالیاتی واحدهای مستقر در پارک های علم و فناوری:
طبق ماده ۹ قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان وتجاری سازی نوآوری ها و اختراعات: به منظور ایجاد و توسعه شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تقویت همکاری های بین المللی اجازه داده میشود واحدهای پژوهشی و فناوری و مهندسی مستقر در پارک های علم و فناوری و شهرک های فناوری در جهت انجام مأموریت های محوله از مزایای قانونی مناطق آزاد در خصوص روابط کار، معافیت های مالیاتی و عوارض، سرمایه گذاری خارجی و مبادلات مالی بین المللی و در چهارچوب مصوبات شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان و پس از انطباق با اهداف مندرج در ماده (۱) این قانون توسط شورای مذکور، از مزایای شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان برخوردار گردند.
نکته ۱ : لازم به ذکر است شرکت های فناور مستقر در پارک های علم و فناوری مشمول نرخ صفر مالیاتی هستن و طبق ماده ۱۴۶ مکرر ق م م ارائه اظهار نامه مالیاتی، دفاتر و یا استاد و مدارک جهت برخورداری از نرخ صفر مالیاتی الزامی است.
نکته ۲: در این شرکت ها از مورخ ۱۴۰۲٫۱۰٫۰۱ ارسال صورتحساب های فروش در سامانه مودیان طبق مفاد ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی جهت برخورداری از نرخ صفر مالیاتی الزامی می باشد.
معافیت مالیاتی حقوق کارکنان شاغل در پارک های علم و فناوری:
طبق ماده ۸ – بند چ – قانون جهش تولید دانش بنیان
کارکنان شاغل در پارکهای علم و فناوری مشمول ماده (۹۱) قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۰۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی می باشند.
سایر حمایت های مالیاتی:
طبق ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان
با هدف جهت دهی حمایت های مالیاتی به سمت توسعه نوآوری و اقتصاد دانش بنیان:
الف: در ماده (۱۴۱) قانون مالیات های مستقیم عبارت و«کالاهای واسطه ای نیمه خام» بعد ازعبارت های «بیست درصد (۲۰%) درآمد حاصل از صادرات مواد خام» و «فهرست مواد خام و کالاهای نفتی» اضافه می شود.
ب: معادل هزینه انجام شده برای فعالیت های تحقیق و توسعه، به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت ها و مؤسسات متقاضی اعطاء می شود و معادل آن از مالیات قطعی شده سال انجام هزینه مذکور با سال های بعد کسر می شود. آیین نامه اجرائی این بند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران می رسد. مسؤول نظارت بر اجرای این بند شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان می باشد.
پ : یک بند به شرح زیر به عنوان بند «د» به ماده (۱۲۷) قانون مالیات های مستقیم الحاق می شود.
د: “کمک های بلاعوض دولتی به شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری با هدف توسعه فناوری”
ت: با هدف حمایت از تعمیق فناوری و استفاده حداکثری از توان شرکت های دانش بنیان، موارد زیر به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت ها و مؤسسات متقاضی اعطاء شده و به همین میزان از مالیات قطعی شده سال تخصیص سرمایه مذکور با سال های بعد کسر می شود.
- حداکثر سی درصد (۳۰%) سرمایه گذاری مستقیم شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران و یا بازار اول و یا دوم فرابورس ایران و یا شرکت های دارای سرمایه ثبتی به میزان حداقل یک سی ام سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی، در شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و فناور
- سرمایه گذاری غیرمستقیم شرکت های مذکور در جزء (۱) این بند در تأسیس یا افزایش سرمایه صندوق های پژوهش و فناوری موضوع ماده (۴۴) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و صندوق ها و نهادهای سرمایه گذاری موضوع بندهای (۲۰) و (۲۱) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴/۰۹/۰۱ که فعالیت آنها در تأمین مالی فناوری و نوآوری و فعالیت های دانش بنیان به تأیید شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان رسیده باشد. آیین نامه اجرایی این بند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور، وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، صنعت معدن و تجارت و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران می رسد. مسؤول نظارت بر اجرای این بند و تعیین مصادیق سرمایه گذاری و توسعه سازوکارهای متناسب با زیست بوم نوآوری، شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان می باشد.
برخی از تفاوت های شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور مستقر در پارک های علم و فناوری:
| شرکت های دانش بنیان | شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری |
| معافیت مالیات طبق ماده ۲ قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان | معافیت مالیات طبق ماده ۹ قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانش بنیان |
| معافیت مالیات برعملکرد
محدودیت جغرافیایی برای برخورداری از معافیت ندارن |
معافیت مالیات بر عملکرد و دارایی
صرفا برای فعالیت های ایده محوری در داخل محدوده پارک |
| معافیت برای محصولات دانش بنیان دارای سطح فناوری بالا با برخورداری از اعتبار مالیاتی | معافیت برای فعالیت های فناوری درج شده در مجوز واحد فناور بر ایاس ایده محوری |
| مدت معافیت ۱۵ سال | مدت معافیت ۲۰ سال |
| به تأیید کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و موسسات دانش بنیان | اخذ مجوز توسط مدیریت (رئیس) پارک |
| عدم معافیت مالیات حقوق | معافیت مالیات حقوق دارند طبق تایید ریاست پارک |